Tommaso Campanella, De sensu rerum, p. 165
suis sordidis in nostra opinione labefactare studet, et impietatem
suggerere
passim, et scientiarum abominationem, ut ignorantia
crescente
sapientiam ab hominibus eradicet, et suas falsitates persuadeat.
Miracula,
quae in Brasilia super prunas ambulantes sacerdotes ostendunt,
ut olim
in Socrate latini, et sicut in Africa prope
Monopotapam
ventos et tempestates et pluvias, et famem proinde atque
abundantiam
facere profitentur, Lusitani et Hispani vanitatis et
impietatis
arguerunt: a quibus Dij non potuere tutari cultores suos, et
miraculis
nostrorum cesserunt; et de his alibi.
Caput VI.
Scientias artesque omnes naturali magiae
servire,
sed quasdam magis.
~ Quidquid sapientes faciunt imitando
naturam aut ipsam
adiuvando per artem non modo plebi ignotam, sed
communitati
hominum, opus magicum dicimus. Quapropter
non modo iam dictae
scientiae, sed omnes magiae
praestant usum. Magicum opus Architae
fuit, columbam fabricari,
quae cum aliis volabat columbis. Et sub Ferdinando Imperatore
Austriaco, quidam Germanus (scribunt)
Aquilam fabrefecit, et
muscam, mirifica arte, quae per se volabant; at priusquam ars
vulgetur,
semper magia dicitur: Cum vero palam fit scientia vulgaris
est.
Inventio pulveris bellici Archibugiorum, Typographiae et
magnetis usus, res magicae
fuerunt, vel numine praeeunte inventae:
nunc autem artes vulgares sunt, ubi notuere
vulgo. Sic et horologiorum,
significantium per campanam, figmentum: et
profecto
mechanicae artes facile venerationem amittunt, quoniam in
corporibus
exercentur vulgo manifestis. Physicae autem Astrologicae
et religiosae, rarissime
vulgantur, idcirco veteres ad istas magiam
contraxerunt.